Bert Hellinger zorgde ervoor dat het Systemisch werken, zoals wij dit nu kennen, grote bekendheid kreeg. Hij was voor zijn werk als gezinstherapeut op zoek naar een effectieve methode om de onbewuste dynamieken van het familiesysteem zichtbaar te maken. Hij liet mensen in het veld stappen en vroeg alleen wat zij voelden. Dit deed hij zonder enige instructie. De mensen gaven informatie vanuit een diepere, onbewuste laag.
Systemisch werken gaat er van uit dat wij allemaal onderdeel zijn van een of meerdere systemen. Een systeem betreft een groep mensen die met elkaar verbonden zijn. Familie, vrienden, werk, school zijn enkele voorbeelden van systemen. De systemen worden beïnvloed door het leven met elkaar en de gebeurtenissen die daarin plaatsvinden. Elk systeem heeft zijn eigen dynamisch krachtenveld, dat zich op een diep en onbewust niveau beweegt.
Het Systemisch werken vindt plaats in systeemopstellingen. Dit worden ook wel ‘constellaties’ genoemd. Dit is een manier om inzicht te krijgen in jouw eigen plek in een systeem, je verhouding met de anderen en de patronen in dat systeem.
Bij een (familie) opstelling vraagt iemand uit de groep enkele mensen om bijvoorbeeld familieleden of collega’s te representeren. Degene leidt hen vervolgens naar een plaats in de ruimte en ‘stelt ze op’. Dit doet hij/zij volgens het innerlijk beeld en volg hierbij zijn/haar gevoel van dat moment.
Zodra deze mensen zijn opgesteld, ervaren ze wat er in het echte systeem speelt. Opstellingen laten dus iets zien vanuit het perspectief van degene die zijn/haar systeem heeft opgesteld. Zo ontstaat er inzicht over wat gebeurd is in het systeem.
Het kan bijvoorbeeld inzicht geven waarom je de dingen doet zoals je die je doet en waarom je reageert, zoals je altijd reageert. Of inzicht welke patronen of overtuigingen die je van jongs af aan hebt meegekregen een rol spelen in jouw huidige leven.
De ervaringen uit opstellingen met groepen worden al vele jaren ook individueel toegepast. Opstellen van het innerlijke beeld met bijvoorbeeld vloerankers of tafelopstellingen zijn een goed alternatief. En zo zijn er meer varianten die later in deze opleiding aan de orde komen. Zowel bij het doen van een familie-opstelling met representanten als een individuele opstelling, hoef je de mensen uit jouw familiesysteem dus niet daadwerkelijk in het proces te betrekken.