De productie van melatonine door de pijnappelklier (epifyse) is afhankelijk van de hoeveelheid licht die op de lichtgevoelige receptoren van het netvlies (retina) valt. Wanneer veel licht op de lichtgevoelige receptoren van de retina valt, maakt de epifyse minder melatonine aan. De productie van melatonine kan verstoord worden door blootstelling aan kunstmatig licht (televisie, mobiele telefoon, tablet, computerbeeldscherm). Mensen maken dan minder melatonine aan en kunnen zo slaapproblemen ontwikkelen.
Melatonine is een hormoon wat uit serotonine wordt gemaakt. De productie van serotonine is overigens ook afhankelijk van de aanwezigheid van het aminozuur tryptofaan. Voedingsmiddelen met veel tryptofaan zijn melk, kip en kalkoen, haver, bananen, gedroogde pruimen, tonijn, kaas, brood, pinda’s, chocolade en sommige noten en zaden. Dit kan verklaren dat warme melk drinken, als mensen niet kunnen slapen, het in slaap vallen vergemakkelijkt. De hogere tryptofaanspiegels van het bloed na het drinken van warme melk, vergroten de melatonineproductie.