Les 2 Wat houdt ons wakker – Stress
Stress als gevolg van onze eigen kritische gedachten
Emoties beïnvloeden vrijwel alle hormonen in ons lichaam [Butnariu 2019]. Emoties komen voort uit zintuigelijke prikkels en gedachten en uiteindelijk gaat het om onze interne biochemie. Het interessante is dat het voor zowel gevoelens als emoties en gedachten ook nog eens dezelfde breingebieden betreffen die hierbij betrokken zijn. [Oosterwijk S. 2012].
Dit verklaart ook waarom deze uitwisselbaar zijn en het gevolg van elkaar kunnen zijn. Emoties kunnen ontstaan vanuit gedachten en gedachten kunnen op hun beurt weer het gevolg zijn van emoties. Ditzelfde geldt dus mogelijk ook voor de combinatie met lichamelijke gevoelens. Kortom: hormonen, emoties, gedachten en gevoelens zijn meer dan nauw met elkaar verbonden. Het is een eenheid.
Zoals we al hebben besproken in het stuk over dromen is angst de ‘nummer 1 emotie’.
Zo creëren we de meeste herinneringen met een link naar angst. Nu hebben we per dag ongeveer 80.000 gedachten en is 95% van deze gedachten vrij negatief om te proberen ons te behoeden voor gevaar. We hebben echter onze wereld zo drastisch veranderd dat we geen natuurlijke vijanden meer hebben, behalve onszelf. We hebben dagelijks toegang tot voldoende voeding en we ons zelf op vrijwel elk moment genot toedienen.
We leven niet meer in grotten of in het bos. Levensbedreigende situaties zijn niet meer elk moment van de dag in ons leven van toepassing. Ons lichaam is echter niet of nauwelijks aangepast. We hebben een lichaam dat afgelopen 50.000 jaar grotendeels gelijk is gebleven. Onze zintuigen en gedachten triggeren daarom nog heel gemakkelijk dezelfde fysiologische en biologische processen waaronder ‘fright, fight en flight’-reactieprocessen ontstaan.
Ondanks de veranderingen in onze omgeving worden nog steeds dezelfde interne processen en hormonen getriggerd. Zo is bijvoorbeeld aangetoond dat schaamtegedachten en gevoelens van ontevredenheid over het eigen lichaam leiden tot een hevigere cortisol stress response [S. B. Lupis 2016]. Een stressvolle gebeurtenis als het geven van een presentatie aan een groep mensen staat notabene op de nummer één plek van angst bij mensen.
Herken je het dat je naar de wc moest omdat je iets spannends ging doen? Dit is vanwege de emoties die deze stress kan verzorgen. Dit is een soortgelijke fysieke reactie die komt met het achtervolgd worden door een beer of een ander levend wezen dat ons probeert aan te vallen. Nu vandaag de dag saboteren we onszelf dagelijks door te vertellen wat we fout hebben gedaan of beter hadden moeten doen. Vooral negatief denken, ons zorgen maken of nog erger, in paniek raken voordat we proberen te slapen, maakt juist dat we niet kunnen slapen. Niet voor niets is daarom ook de belangrijkste reden voor slapeloosheid de stroom van onze eigen gedachten. Deze gedachten veroorzaken psychische stress, emoties en ook angst gevoelens.
De negatieve stressloop
Als we kritische en negatieve gedachten hebben dan leidt dit er toe dat ons brein letterlijk stresshormoon cortisol aanmaakt en vrij laat komen. Dit is het hormoon dat ons juist wakker maakt aan het einde van onze nachtrust (in de ochtend) en er voor zorgt dat wij energie overdag hebben. In de avond dient cortisol verlaagd te worden en afgebroken te worden tijdens de slaap. Hebben we te veel hiervan in ons brein voor we gaan slapen, dan leidt dit dus tot slapeloosheid.
De dagen hierna zullen vanwege ophoping van stress en als gevolg van slaaptekort steeds meer negatieve emoties en gedachten ervaren, waarmee de neerwaartse spiraal feitelijk compleet is. Let wel: het kan zowel positief zijn als negatief. Positieve stress geeft ook energie en maakt ook dat we wakker blijven. Negatieve gedachten zijn alleen nu eenmaal 80-90% van onze gedachten. Gelukkig kan het brein niet al te best multitasken en eigenlijk maar één taak tegelijkertijd echt goed uitoefenen. Dit wil je daarom in je eigen voordeel benutten. Voed daarom je brein op de juiste en ondersteunende manier zodat je er baat bij hebt.
De positieve stressloop
Het brein is vrij gemakkelijk te voeden met positieve gedachten die ons naar het hier en nu verplaatsen en houden. Dankbaarheidsgedachten in het brein laden is een van de meest ideale manieren om tot rust te komen. Het verzorgt namelijk de focus op het hier en nu.
Interne stress verlaag je het gemakkelijkst door jezelf positief toe te spreken en vragen te stellen. Denken aan het verleden maakt veelal dat je verdrietig kunt zijn van de zaken die er niet meer zijn. Denk je te veel en te ver in de toekomst dan kun je angstig zijn over wat er te komen staat. Wanneer je dankbaar bent, leef je in het hier en nu. Je bent dankbaar met wat je nu hebt. En omdat je brein slecht is in multitasken en niet goed meerdere dingen tegelijk kan doen, is het doen van dankbaarheid oefeningen ideaal om stress te verlagen en makkelijker in slaap te vallen.
Doe het volgende:
Maak voor je gaat slapen een lijstje van 3-10 zaken waar je dankbaar voor bent. Je brengt hiermee je positieve hormonen met je stresshormonen in balans. Dit maakt dat je rust ervaart en makkelijker kunt slapen. En omdat je goed hebt geslapen als zul je je steeds beter voelen in de dagen hierna. De opwaartse positieve spiraal, of positieve stressloop, is een feit.