Les 4 Alcohol

Alcohol wordt voornamelijk genuttigd via alcoholische dranken. Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen zwak alcoholische dranken en zwaar alcoholische dranken. Zwak alcoholische dranken bevatten minder dan 15 volumeprocent alcohol. Sterk alcoholische dranken bevatten meer dan 15 volumeprocent alcohol.

Alcohol behoort niet tot de energiebehoefte van een menselijk lichaam, men  heeft geen alcohol nodig om de gewenste voedingsstoffen te consumeren. Toch gebruiken veel mensen alcoholische dranken.

Een onderzoek van de Gezondheidsraad uit 2015 liet zien dat er bij matig alcoholgebruik (< 15 gram per dag/ 1 glas alcoholhoudende drank) zowel gunstige als ongunstige verbanden zijn met bepaalde gezondheidsrisico’s. Zo is bij het drinken van wijn er een lager risico geconstateerd op hart- en vaatziekten.

Echter geeft matig alcoholgebruik bij vrouwen bijvoorbeeld ook een hoger risico op borstkanker. Meer drinken dan 1 glas per dag leidt niet tot meer gezondheidswinst en geeft verhoogde risico’s op beroerte, borstkanker, darmkanker en longkanker.

De voordelen van alcohol wegen niet op tegen de nadelen. Daarom luidt het advies van de Gezondheidsraad: ‘drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag’. Dit advies is hetzelfde voor mannen en vrouwen.

Het Voedingscentrum geeft de volgende aanvullende adviezen met betrekking tot alcoholgebruik.

‘Zero-alcohol’: het beste voor je gezondheid

Het is een niet zo populaire boodschap, maar alcohol past niet in een gezond voedingsprogramma. Het bevat lege calorieën en verandert de manier waarop je lichaam vet opslaat in je nadeel. Het brengt de bloedsuikerspiegel uit balans en bevordert de opslag van ongezond buikvet.

De Gezondheidsraad adviseert geen alcohol en maximaal 1 glas alcohol per dag voor mannen en vrouwen en 2 dagen per week geen alcohol, maar het Wereld Kanker Fonds adviseert een ‘zero’ alcoholbeleid. Steeds meer artsen nemen dat advies over, onder meer professor René Kahn, hoogleraar psychiatrie aan het UMC Utrecht in de Gezondheidsraad.

Kahn wijst al jaren op de gevaarlijke kanten van alcohol. Er zijn namelijk niet zo heel veel wijntjes of biertjes nodig om je gezondheid te schaden. In GezondNU (mei 2017) benoemt hij een paar belangrijke feiten die we hierna zullen herhalen.

We drinken meer dan ooit. “Sinds 1960 zijn wij Nederlanders bijna drie keer zo veel gaan drinken. Om precies te zijn tanken we nu 7,5 liter pure alcohol per persoon per jaar weg in plaats van 2,6 liter in 1960. De gevolgen voor onze gezondheid worden steeds duidelijker. Kanker, dementie en hart- en vaatziekten; met elke borrel neemt het risico op deze ziekten toe. En: er is niet veel alcohol nodig om schade te veroorzaken.”

Eén glas rode wijn per dag is niet gezond, zegt Kahn. “De grootste misvatting is dat een beetje alcohol wél goed voor je is – met name voor je hart en vaten. Onzin! Het wetenschappelijk onderzoek naar alcohol heeft jarenlang stilgelegen. De laatste jaren zijn oude onderzoeken opnieuw onder de loep genomen, nieuwe onderzoeken gestart en dat leidde tot nieuwe inzichten. Lang werd geroepen dat mensen die een beetje alcohol drinken gezonder zijn dan mensen die helemaal niets drinken. Maar wie zijn die geheelonthouders? Hoofdzakelijk, zo blijkt, ex-alcoholverslaafden, mensen die vanwege een aandoening of medicijngebruik niet mogen drinken. Niet bepaald de meest gezonde groep.

De mythe rondom de gezonde effecten van rode wijn is ook hardnekkig. Er zijn twee kleinschalige onderzoeken die dit beweren en die door de media zijn gehypet. Als er al iets op de vaten werkt, is het de alcohol en niet de rode wijn…”

Drank is misschien wel slechter dan drugs, zegt de hoogleraar. “De meeste drugsverslaafden sterven niet zozeer aan drugsgebruik zelf, als wel aan de gevolgen ervan. Mensen die aan de heroïne of cocaïne zitten, verwaarlozen zichzelf, eten niet meer, raken met hiv besmet. Drugs op zich zijn niet zo giftig. Alcohol wel, dat is puur vergif.”

• Alcohol vergroot de kans op borstkanker. “De relatie is erg duidelijk. Maar de meeste vrouwen weten dat niet. Nieuwe studies waar miljoenen vrouwen aan hebben meegedaan, laten zien dat de kans op borstkanker al bij matig alcoholgebruik stijgt. We hebben het dan over twee, drie glazen per dag. En het maakt niet uit of je dan rode wijn, bier of whisky drinkt.”

• Alcohol schaadt je hersenen. “De aanmaak van nieuwe hersencellen stopt niet op je twintigste. Dat is een ongoing process. Alcohol doodt letterlijk hersencellen én verhindert de aanmaak van nieuwe hersencellen.”

• En ‘last but not least’: alcohol maakt echt meer kapot dan je lief is. “We eten gezond. We roken minder en sporten meer dan ooit. Maar ’s avonds zitten we wel aan de wijn of het bier. Maar dan moet je wel weten dat stoppen met drinken, na stoppen met roken, de belangrijkste winst kan opleveren voor je gezondheid.”

• “Drinken en gezelligheid horen bij elkaar, aldus de maatschappelijke opinie. Je wordt als ‘saaie Piet’ betiteld als je niet meedrinkt, terwijl het andersom zou moeten zijn. Eigenlijk moet je je verantwoorden waarom je wél drinkt! De sociale druk is enorm, veel groter dan bij roken. Natuurlijk is meeroken geen pretje, maar het vergroot niet net als alcohol crimineel gedrag, agressiviteit, de kans op ongelukken en huiselijk geweld.”